اهمیت و ضرورت ارزیابی مدیریت پایدار جنگلها

دانلود فایل کامل اهمیت و ضرورت ارزیابی مدیریت پایدار جنگلها
در قالب فایل word و متشکل از 14 صفحه قابل ویرایش

بخشی از محتوا ::
چکیده

افزایش شدت تخریب منابع جنگلی در دهه های اخیردر جهان و سطح آگاهی عامه مردم در زمینه ارزشهای حیاتی، زیست محیطی، اجتماعی- اقتصادی اکوسیستم های جنگلی موجب شده است که سران کشورهای جهان نگرانیشان را نسبت به این مهم اعلام نمایند. این منابع تنها به نسل حاضر تعلق ندارند، بلکه میراثی است که باید برای آیندگان باقی بماند. لذا باید در جهت حفظ، احیاء و توسعه این منابع، مؤلفهها و ساختارهای تشکیل دهنده آن بیش از پیش تلاش شود. دهه هشتاد میلادی در مدیریت جنگلهای جهان سالهای تعیین کنندهای بوده است. در اواخر این دهه گزارش برانتلند نگرانی عمیق از تخریب جنگلها وبدنبال آن موضوع مدیریت پایدار جنگلها را مطرح کرد، که از یک سو با ملاحظات زیستمحیطی و توجه به نسلهای آینده و از سوی دیگر با مناسبات اقتصادی و اجتماعی و رفع نیازهای نسل کنونی ارتباطی تنگاتنگ دارد. ابزار اصلی و کاربردی در مدیریت پایدار جنگل، معیارها و شاخصهاهستند که میتوانند وضعیت موجود را اندازهگیری کنند و به صورت کمی به نمایش در آورند. این ابزارهادر ارزیابی پایداری و تصمیم گیری مدیران بسیار مهم هستند. مدیریت پایدار جنگل، همانند توسعه پایدار دارای سه بعد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی است. ضمن اینکه در مدیریت پایدار جنگل، یک روش مدیریتی واحد برای تمامی جنگلهای جهان وجود ندارد و این مورد بسته به شرایط هر منطقه متفاوت میباشد. در این نوشتار سعی بر آن است که به بررسی فرآیندهای ۹ گانه مدیریت پایدار جنگلها با تأکید بر فرآیند خاور نزدیک که شاخص ها و معیارهای مدیریت پایدار جنگل در ایران را مطرح می نماید، پرداخته شود و سپس به روند شکلگیری گواهی جنگل نیز به عنوان ابزار تضمین کننده پایداری و در نهایت پیشنهادها و مواردی که در بومیسازی و بکارگیری شاخصها و معیارهای مناسب در مدیریت پایدار جنگل در هر منطقه لازم است ارائه گردد.

کلمات کلیدی: توسعه پایدار، مدیریت پایدار جنگل، اصل، شاخص، معیار، تائیدگر، گواهی جنگل

مقدمه

در اواخر دهه هشتاد میلادی گزارش برانتلند نگرانی عمیق از تخریب جنگلها وبدنبال آن موضوع مدیریت پایدار جنگلهـا را مطرح کرد. واقعیت این بود که بیش از ۲۰۰ میلیون هکتار از جنگل های مناطق حاره نابوده شـده بـود، جنگـلهـای منـاطق معتدله و سردسیری در حال از دست دادن کیفیت بودندو فشار روی جنگل های باقیمانده مرتب افزایش می یافـت (شـامخی، .(۱۳۸۴ بخش قابل توجهی از جنگل های دنیا که به عنوان منبعی برای تامین معاش مورد استفاده قرار گرفته، تحت مدیریت های مختلف بوده است. جنگلها غالباً در درآمد ملی کشورها نقش مهمی ایفا می کنند و مجموعه ای از کارکردهـا را در خـود جای داده اند که از ملهج بهره برداری تولیدات چوبی تا فراهم آوردن خدماتی نظیر تفرج، حفاظـت از تنـوع زیسـتی و نهایتـاً مبنایی برای سیستم های پشتیبان زندگی مثل چرخه آب و هوا است. لذا مفهوم اصلی حفظ و نگهداری جنگلها باید همزمـان با بهره برداری بهینه از آن باشد(زاهدی امیری، .(۱۳۸۳ به دنبال نگرانیهای فراوان برای آینده زمین در سال ۱۹۹۲ بزرگترین تجمع از سران کشورها تا این تاریخ در برزیل برگزار شد. کنفرانس سران ریو با تدوین میثاق زمین و دستور کـار ۲۱ خطـوط اساسی اداره زمین را در قرن ۲۱ مشخص نمود و چارچوبی را بوجود آورد تا همه کشورها را به نوعی متعهد نمایند که در اداره سرزمینشان به ضوابطی پایبند باشند(پیرصوفی املشی، .(۱۳۸۵ درباره جنگل ها و تعهدات بین المللـی بـرای حفاظـت از آنهـا علاوه بر فصل یازدهم دستور کار ۲۱ که به موضوع مبارزه با جنگل زدایی اختصاص یافت، اصول جنگل نیز از دیگر مصوبات اجلاس ریو بود. پس از بحث های فراوان در سالهای ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵، نشست های هیئـت بـین الـدول جنگـل((IPF در دوره زمانی ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۷، مجمع بین الدول جنگل((IFF در دوره زمانی ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ و مجمع جنگل ملل متحـد((UNFF در سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵ برای رسیدن به چارچوب مورد قبول اکثریت کشورها برای مدیریت بهتر جنگـلهـای جهـان برگـزار گردید(حاتمی، .(۱۳۸۱ مفهوم نوین مدیریت پایدار جنگل ریشه در اندیشه توسعه پایدار دارد کـه از اواخـر دهـه ۱۹۸۰ مطـرح گردید که از یک سو با ملاحظات زیست محیطی و توجه به نسل های آینده و از دیگر سو با مناسبات اقتصادی و اجتماعی و رفع نیازهای نسل کنونی ارتباطی تنگاتنگ دارد(صحرایی و همکاران، .(۱۳۸۸ در فرآیند تغییر دائمی در سطح جهانی، بخـش جنگلداری نیز دستخوش تغییراتی شده و با چالش های جدیدی روبرو گشته است که افزایش جمعیت و بـه تبـع آن افـزایش تقاضا و برداشت از جنگل از عمده چالش ها به شمار می رود و لذا ضرورت مدیریت پایدار جنگل را بیش از پیش آشـکار مـی کند