خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی

موضوع : خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی

توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

خورشید گرفتگی

  خورشیدگرفتگی یا کُسوف (به [Solar eclipse] Error: {{Lang-xx}}: متن دارای نشانه‌گذاری ایتالیک است (راهنما)) هنگامی رخ می‌دهد که سایه ماه بر بخشی از زمین بیفتد و در نتیجه در قسمت‌هایی از کره زمین، قرص ماه قسمتی از قرص خورشید یا تمامی آن را از دید ناظر زمینی بپوشاند.

مفهوم

برای ارائه تعریف دقیق خورشیدگرفتگی، باید به تعاریف زیر توجه نمود:

• گذر (ستاره‌شناسی): هرگاه از دید یک ناظر، یک جسم آسمانی که در ظاهر کوچکتر است از مقابل یک جسم آسمانی که در ظاهر بزرگتر است عبور نماید، گذر جسم اول (از مقابل جسم دوم) رخ داده‌است.

• اختفاء (ستاره‌شناسی): هرگاه از دید یک ناظر، یک جسم آسمانی که در ظاهر بزرگتر است از مقابل یک جسم آسمانی که در ظاهر کوچکتر است عبور نماید، اختفاء جسم دوم (توسط جسم اول) رخ داده‌است.

• گرفت (ستاره‌شناسی): هرگاه یک جسم آسمانی از خلال سایه یک جسم آسمانی دیگر عبور کند، گرفت جسم اول (توسط جسم دوم) رخ داده‌است.

بر اساس این تعاریف نجومی، هرگاه ماه از میان زمین و خورشید عبور نماید و سایه ماه روی قسمتی از زمین بیفتد هم اختفاء خورشید توسط ماه و هم گرفت زمین توسط ماه رخ داده‌است. با وجود این، چنان‌که از قدیم به رخ دادن این پدیده خورشیدگرفتگی گفته می‌شده‌است، هنوز هم از این نام استفاده می‌شود.

 

خورشیدگرفتگی ۲۰ مرداد ۱۳۷۸ (۱۱ اوت ۱۹۹۹م) به عنوان آخرین خورشیدگرفتگی کامل در سده بیستم میلادی بود. منطقه خورگرفت کامل، ناحیه سیاه بسیار کوچکی که در مرکز خورشیدگرفتگی جزئی در تصویر مشخص است از ایران نیز می‌گذرد.

هندسه مداری

زمین در گردش به دور خورشید و ماه در گردش به دور زمین در مدارهای بیضی شکل اما نزدیک به دایره حرکت می‌کنند. شعاع مدار گردش زمین به دور خورشید (تقریباً ۱۵۰ میلیون کیلومتر) حدود ۴۰۰ برابر بزرگتر از شعاع مدار گردش ماه به دور زمین (تقریباً ۳۸۰ هزار کیلومتر) است و این در حالی است که اندازه واقعی قطر خورشید نیز حدود ۴۰۰ برابر بزرگتر از اندازه واقعی قطر ماه است. این وضعیت باعث شده‌است که اندازه ظاهری ماه و خورشید از دید ناظر زمینی تقریباً یکسان دیده شود.

بیضی بودن مدارها، باعث می‌شود که فاصله زمین تا خورشید در طول سال در حدود ۱٫۶ ٪ و فاصله ماه تا زمین در طول زمان تا حد ۵٫۴ ٪ کم یا زیاد شود. این مطلب موجب شده‌است که در زمان‌های مختلف، اندازه ظاهری ماه و خورشید کمی تغییر کند و در نتیجه ماه گاهی کوچکتر، گاهی هم‌اندازه و گاهی اندکی بزرگتر از خورشید دیده شود. از سطح کره زمین، اندازه ظاهری ماه از ۲۹٫۳ تا ۳۴٫۱ دقیقه قوس و اندازه ظاهری خورشید از ۳۱٫۶ تا ۳۲٫۷ دقیقه قوس در تغییر است.

فهرست مطالب

خورشید گرفتگی 3

مفهوم 3

هندسه مداری 4

دفعات 5

گونه‌ها 6

حلقوی 6

کلی 6

جزئی 7

مرکب 7

ارتباط گونهٔ گرفتگی با سایه ماه 8

مسیر 10

در زمین و دیگر سیارات 10

در طول تاریخ 11

باورهای پیشین 11

باستان 11

امروز 12

تماشای خورشیدگرفتگی 14

حیوانات 14

ماه گرفتگی 15

ماه گرفتگی 15

مقدمه 15

ماه گرفتگی 16

انواع ماه گرفتگی 16

خسوف نیم سایه ای : 16

خسوف جزیی: 16

خسوف کلی: 17

مدت زمان خسوف 19

رصد ماه گرفتگی 19